Maratony

W ostatnich latach udział kobiet w ogólnej liczbie startujących w polskich biegach systematycznie rośnie. Dziesięć lat temu w największych polskich maratonach udział kobiet oscylował wokół 3%. W mijającej dekadzie "antyrekord" wśród maratonów z "wielkiej piątki" padł podczas maratonu we Wrocławiu w 2001 roku - bieg ukończyło 500 zawodników, w tym zaledwie 9 kobiet (1,8%).

W kolejnych latach na biegach pojawiało się coraz więcej kobiet. W 2010 roku po raz pierwszy zdarzyło się, że w maratonie z "wielkiej piątki" udział kobiet przekroczył 10% - we wrocławskim maratonie wśród 1988 zawodników znalazło się ponad 200 przedstawicielek płci pięknej. W dwóch największych polskich maratonach statystyki również wyglądały całkiem nieźle - w Poznaniu 9,6% zawodnków stanowiły kobiety, w Warszawie - 9%.

Szczegółowe statystyki z ostatniej dekady można znaleźć TUTAJ.

Największe polskie maratony w 2010 roku przedstawione zostały w tabeli poniżej:

Najbardziej "sfeminizowanym" polskim biegiem na dystansie 42,195 km w 2010 roku był kameralny maraton Kukuczki w Katowicach - tutaj kobiety stanowiły jedną piątą całkowitej frekwencji. Kolejne miejsca po względem odsetka kobiet zajęły Europamaraton w Zgorzelcu (12,8%), Visegrad Maraton (11,6%) i wspomniany wcześniej Wrocław Maraton. Na drugim końcu tabeli znajduje się maraton w Jelczu-Laskowicach (7%), niewiele ponad 7% frekwencji stanowiły kobiety w dużych maratonach w Krakowie, Dębnie i Gdańsku. Przeciętny udział kobiet w maratonach w 2010 roku to ok. 9%.

Pełną listę polskich maratonów z atestem w 2010 roku można znaleźć TUTAJ.

Jeżeli chodzi o strukturę uczestników polskich maratonów według wieku, występują spore różnice pomiędzy obiema płciami. W przypadku kobiet zwykle ok. 70% startujących stanowią biegaczki poniżej 40. roku życia. W przypadku mężczyzn 40- i 50- latkowie stanowią dużo silniejszą grupę, zdarza się nawet, że biegacze po czterdziestce stanowią ponad połowę ogólnej liczby startujących mężczyzn. Pomiędzy poszczególnymi biegami występują też spore różnice, o których tu należy wspomnieć.

Pod lupę wzięte zostały tylko największe polskie maratony, czyli Poznań, Warszawa, Kraków, Wrocław i Dębno. W poniższych tabelach przedstawiono rozkład uczestników według wieku dla obydwu płci.

Jak widać, w przypadku obydwu płci najsilniejszą grupę stanowią 30-latkowie. W przypadku mężczyzn stanowią oni ok. 35-40%, w przypadku kobiet nieco więcej, ok. 40%. Drugą siłą w przypadku mężczyzn są 40-latkowie, którzy stanowią średnio jedną czwartą ogólnej liczby mężczyzn. Udział 40-latków wahał się od 23% w maratonie wrocławskim do ponad 30% w maratonie w Dębnie.

Udział 20-latków i młodszych jest nieco niższy, przekroczył 20% tylko w maratonach w Poznaniu i we Wrocławiu (w przypadku Wrocławia liczba 20- i 40-latków była dokładnie taka sama), za to np. w Maratonie Dębno zawodnicy z kategorii M-20 stanowili zaledwie 11% całkowitej liczby mężczyzn. Wśród kobiet sytuacja jest odwrotna - 20-latek jest zdecydowanie więcej niż 40-latek. Udział kobiet z kategorii K-20 to zwykle ponad jedna czwarta, w maratonie we Wrocławiu była to nawet jedna trzecia. Udział 40-latek to ok. 20%. Wyjątek stanowił Maraton Dębno - tutaj zawodniczek z obydwu grup wiekowych było dokładnie tyle samo.

Grupa 50-latków zdecydowanie silniej reprezentowana jest wśród mężczyzn, niż wśród kobiet. Udział tej grupy wiekowej wśród mężczyzn to zwykle kilkanaście procent, wśród kobiet zazwyczaj nie przekracza 10%.

Najstarsza grupa zawodników (60+) ma wśród kobiet niewielki udział (średnio ok. 2%), wśród mężczyzn grupa ta stanowi nieco większą część, przeciętnie ok. 4%.

W tabelach przedstawione zostały również przybliżone średnie wieku kobiet i mężczyzn dla poszczególnych biegów. Wartości są oszacowaniami - zostały wyliczone na podstawie danych pogrupowanych w 10-letnie przedziały. Średni wiek mężczyzn, startujących w maratonach to ok. 40 lat (najmniej w Warszawie - 39, najwięcej - w Dębnie - prawie 42 lata). Wśród kobiet średnia wieku jest nieco niższa (ok. 36 lat).

Przeciętną strukturę uczestników polskich maratonów według wieku dla obydwu płci przedstawiono na wykresach poniżej:

Dokładniejsze statystyki można znaleźć TUTAJ.

Półmaratony

Struktura zawodników według płci i wieku dla półmaratonów wygląda nieco inaczej, niż dla maratonu, występują tutaj dwie istotne różnice:
- w przypadku półmaratonów udział kobiet w ogólnej liczbie startujących jest wyższy
- w półmaratonach startuje więcej młodszych zawodników.

W 2010 roku mieliśmy do czynienia ze znacznym wzrostem frekwencji w większości biegów na dystansie 21,0975 km. Rekordzistą jest Półmaraton Katowice - tutaj frekwencja w stosunku do poprzedniego roku wzrosła o 260%, rekord Półmaratonu 4-Energy sprzed dwóch lat nie został jednak pobity. Tytuł największego półmaratonu obronił bieg w Warszawie, mimo że były to jedyne duże zawody na tym dystansie, które w 2010 roku odnotowały spadek frekwencji (o ponad 10%). Spory wzrost frekwencji (ponad 60%) odnotował jeden z najstarszych polskich półmaratonów - Półmaraton Wiązowski. Frekwencja po raz pierwszy przekroczyła tu 1000 osób.

Pierwsza piątka największych polskich półmaratonów w 2010 roku przedstawia się następująco:

Są to zarazem jedyne półmartaony, w których frekwencja przekroczyła 1000 osób. Do przekroczenia tej bariery bardzo niewiele zabrakło trzem imprezom - Półmaratonowi Ślężańskiemu, Katowickiemu i Słowaka w Grodzisku Wielkopolskim.

Jeżeli chodzi o procentowy udział kobiet wśród uczestników polskich półmaratonów, sytuacja wygląda nieco lepiej, niż w przypadku dystansu dwukrotnie dłuższego. W wymienionej wyżej pierwszej piątce biegów odsetek kobiet wynosił 11-12%. Wyjątkiem był Półmaraton Warszawski - tutaj kobiety stanowiły aż 15% wszystkich zawodników. W trzech polskich półmaratonach udział kobiet przekroczył 20%, przy czym dwa z nich były biegami towarzyszącymi zawodom na dystansie maratonu (Europamaraton, Silesia Półmaraton).

Trzecim półmaratonem, w którym przeciętnie wśród 5 zawodników znalazła się 1 kobieta, jest Półmaraton Hajnowski. W przypadku nielicznych biegów udział kobiet nie przekroczył 10%, najgorzej wypadł bieg w Nowej Soli (niecałe 6%). Przeciętny udział kobiet w polskich półmaratonach z atestem w 2010 roku wyniósł 12,6%.

Pełną listę polskich półmaratonów z atestem w 2010 roku można znaleźć TUTAJ.

Jak już wspominałem, struktura wiekowa zawodników dla półmaratonu różni się od struktury dla maratonu - przede wszystkim, na start na dystansie o połowę krótszym decyduje się zdecydowanie więcej młodych biegaczy.

Podobnie jak w przypadku maratonu dominuje grupa 30-latków (zwykle ok. 35-45%). W przypadku mężczyzn drugą siłę stanowią - w zasadzie na równi - 20- i 40-latkowie (wśród maratończyków przeważali ci starsi), chociaż daje się zauważyć spore różnice między poszczególnymi biegami. Przykładowo, w Poznaniu udział 20-latków przekroczył 30%, podczas gdy w Wiązownie wyniósł zaledwie 13%.

Przeciętnie udział grup M-20 i M-40 to nieco ponad 20%. W przypadku kobiet mamy sytuację podobną, jak dla maratonu - drugą siłę, zwykle ok. 1/3 stanowią kobiety z kategorii K-20. Co ciekawe, w Poznaniu 20-latki były najsilniejszą grupą - stanowiły prawie połowę wszystkich kobiet, podczas gdy 30-latki - zwykle najliczniejsza grupa - zaledwie jedną trzecią.

Udział kobiet z kategorii K-40 zazwyczaj mieści się w przedziale 15-20%, nieco mniej niż udział 40-latków wśród mężczyzn. W starszych grupach sytuacja wygląda podobnie, jak w przypadku maratonu - 50-latkowie stanowią kilkanaście procent całkowitej liczby mężczyzn, 60-latkowie - kilka procent. Dla kobiet obydwie wartości są nieco niższe.

Przybliżone średnie wieku kobiet i mężczyzn startujących w półmaratonach są minimalnie niższe, niż w przypadku maratończyków. Dla mężczyzn średnia to ok. 38,5 roku, dla kobiet - 35,5. Najniższe średnie dla obydwu płci wystąpiły w półmaratonie w Poznaniu, najwyższe - w Wiązownie.

Przeciętną strukturę uczestników polskich półmaratonów według wieku dla obydwu płci przedstawiono na wykresach poniżej:

Dokładniejsze statystyki można znaleźć TUTAJ.