Jestes
niezalogowany
ZALOGUJ

 

Przeczytano: 754/535310 razy (od 2022-07-30)

 ARTYKUŁ 
Srednia ocen:0/0

Twoja ocena:brak


Łakotka, czyli w zdrowym stawie zdrowy ruch
Autor: Artresan Active
Data : 2013-07-21

W swojej codziennej pracy, zarówno lekarze ortopedzi jak i fizjoterapeuci specjalizujący się w dysfunkcjach i urazach narządu ruchu, dość często w pracy ze swoimi pacjentami spotykają się dolegliwościami stawu kolanowego związanymi z uszkodzeniami łąkotek.

Problem ten dotyczy w szczególności osób aktywnych, które uprawiają różne dyscypliny sportowe na poziomie amatorskim bądź też zawodowym różne. Uszkodzenia łąkotek mogą jednak towarzyszyć także naturalnemu procesowi zużywania się powierzchni stawowych w ciągu życia – dlatego warto zapoznać się z możliwościami zapobiegania oraz ewentualnego leczenia tego problemu.

Łąkotki stanowią nieodłączny element zdrowego stawu kolanowego Warto jednak przypomnieć, że powierzchnie stawowe tworzące kolano są stosunkowo słabo do siebie dopasowane. Modelowym przykładem może być tutaj kula spoczywająca na bardzo gładkiej powierzchni – np. blacie kuchennego stołu.

Styk obu powierzchni w tym przypadku jest bardzo mały – wynosi mniej niż 1 mm2. W związku z tym cała masa kuli przenoszona jest na podłoże przez bardzo małą powierzchnię (ryc. 1a). W przypadku stawu kolanowego, którego przekrój podłużny w przybliżeniu odpowiada powyższemu przykładowi, przenoszone w ten sposób obciążenia naraziłyby go na bardzo duże przeciążenia, które w szybkim tempie przyczyniłyby się do powstawania zmian zwyrodnieniowych.

Opisaną sytuację poprawiają właśnie łąkotki – polepszają one dopasowanie powierzchni stawowych do siebie. W dużym uproszczeniu można je porównać do klinów podkładanych na lotnisku pod koła samolotu, w celu ich unieruchomienia (ryc. 1b). I taka jest właśnie druga funkcja łąkotek – oprócz zwiększenia pola styku powierzchni stawowych kolana, przyczyniają się one również do polepszenia stabilności tego stawu.

Każdy staw kolanowy posiada po dwie łąkotki: boczną i przyśrodkową (ryc. 2). Łąkotka boczna (łac. meniscus lateralis) jest krótsza i bardziej zakrzywiona od przyśrodkowej, przez co tworzy prawie pełny pierścień. Łąkotka przyśrodkowa (łac. meniscus medialis) jest z kolei dłuższą i szerszą z łąkotek, a swoim kształtem przypomina literę C. W związku z tym, że jest mniej ruchoma od łąkotki bocznej, uważa się, że łąkotka przyśrodkowa ulega nawet pięć razy częściej urazom niż łąkotka boczna.

Jak wspomniano na początku artykułu, uszkodzenia łąkotek często są rezultatem urazów sportowych i niestety zwykle występują w parze z naderwaniem lub całkowitym zerwaniem któregoś z więzadeł kolana. Uszkodzenie jednej z omawianych struktur występuje zazwyczaj w wyniku nagłego prostowania stawu kolanowego znajdującego się wcześniej w częściowym zgięciu i jednoczesnej rotacji (zewnętrznej lub wewnętrznej), oraz podczas nadmiernego przeprostu.

Do uszkodzenia łąkotek dochodzi, gdy siły działające na nie są większe, niż ich wytrzymałość fizjologiczna. Uszkodzenie zwykle sygnalizowane jest dolegliwościami bólowymi, które w zależności od strony uszkodzenia manifestują się na wysokości szpary stawowej po stronie zewnętrznej (uszkodzenie łąkotki bocznej) lub wewnętrznej kolana (uszkodzenie łąkotki przyśrodkowej)

Ponadto po znacznym uszkodzeniu łąkotki ograniczeniu ulega zwykle zakres ruchu (określany często przez pacjentów jako blokowanie się kolana), jego przeskakiwanie, a we wczesnych okresach po urazie wystąpić może obrzęk stawu.

W przypadku urazu ogólnego stawu kolanowego, gdy ból i dolegliwości utrzymują się dłużej niż kilka dni, lub też gdy istnieje podejrzenie uszkodzenia łąkotek niezbędna jest ocena specjalisty, głównie w celu w celu wykluczenia niestabilności kolana prowadzącej do przedwczesnych zmian zwyrodnieniowych w stawie. Podstawowym badaniem jest wywiad i badanie funkcjonalne, oraz badania obrazowe: RTG, USG oraz MRI.

Jednak wydaje się, że optymalnym postępowaniem diagnostycznym uszkodzeń w obrębie stawu kolanowego, jest wykonanie artroskopii, która jest najbardziej pewnym i dokładnym sposobem potwierdzenia urazu łąkotki. Możliwości samodzielnego gojenia się łąkotek są niestety dość mocno ograniczone ze względu na fakt, że są to struktury włókniste o słabym ukrwieniu, co w znacznym stopniu obniża zdolność regeneracji tkanki.

Badania naukowe wykazały, że uszkodzenia łąkotek mogą ulec wygojeniu jedynie w obrębie strefy unaczynionej – tzw. torebkowej, położonej najbardziej zewnętrznie. Tak więc w przypadku nieznacznego uszkodzenia kluczowe jest zapewnienie stawowi kolanowemu optymalnych warunków funkcjonowania (głównie czasowe unieruchomienie i odciążenie), wraz z właściwym postępowaniem fizjoterapeutycznym. Natomiast poważniejsze i bardziej rozległe urazy wymagają interwencji chirurgicznej, również wraz z następującym po niej niezbędnym programem specjalistycznej fizjoterapii.

Do najczęściej stosowanych procedur chirurgicznych należy częściowa meniscektomia (usunięcie uszkodzonych struktur łąkotki), rzadziej meniscektomia całkowita, szycie łąkotki lub jej zastąpienie (przeszczep). Należy jednak pamiętać, że osoby po zabiegu usunięcia łąkotek, z powodu zwiększonego obciążenia powierzchni stawowych, są bardziej narażone na zmiany zwyrodnieniowe stawu kolanowego, a pacjenci po częściowym usunięciu łąkotki odczuwają mniejszy dyskomfort, niż ci po totalnej meniscektomii.

Opisane powyżej fizjologiczne i biomechaniczne funkcje łąkotek oraz ograniczone możliwości leczenia chirurgicznego ich urazów powinny nas zachęcić do maksymalnej dbałości o nasze kolana i zapobiegania urazom.

dr Dawid Bączkowicz, Z-ca Dyrektora Instytutu Fizjoterapii Wydział Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej, kierownik projektu „Zbadaj swoje stawy” realizowanego przy współpracy Instytutu Fizjoterapii WWFiF, Wydziału Elektrotechniki, Automatyki i Robotyki Politechniki Opolskiej oraz firmy ASA - producenta suplementu diety Artresan Active.



Komentarze czytelników - 4podyskutuj o tym 
 

Autor: Aduh, 2013-07-22, 17:51 napisał/-a:
Po pierwsze brak ryc.2.
Po drugie czy można biegać z usuniętą boczną łąkotką? Jeśli tak, to czy powinno się stosować jakieś dodatkowe stabilizatroy na staw kolanowy?

 

kosulin

Autor: kosulin, 2013-07-24, 08:25 napisał/-a:
Proszę popracować jeszcze nad zdaniem wprowadzającym...
Za dużo tam "pracy"

 

rezim

Autor: rezim, 2013-07-24, 09:51 napisał/-a:
Witam,

ja mam usuniętą boczną łąkotkę (zabieg usunięcia około 5 lat temu), biegam bez stabilizatora, nie odczuwam zadnego dyskomfortu,

przez pierwsze pół roku troszeczkę uciekało mi kolano, biegałem w bardzo bezpiecznych butach i tylko po parkach,

teraz biegam, jeżdżę na nartach, na rowerze, jest wszystko ok

pozdrawiam,
Tomasz Regimowicz

 

hanamar

Autor: hanamar, 2013-07-24, 22:31 napisał/-a:
Przesłałem pytanie Panu doktorowi i jak tylko otrzymam odpowiedź umieszczę ją tutaj.

Pozdrawiam,
Marek Hanaczewski

 



















 Ostatnio zalogowani
lordedward
00:02
ula_s
23:56
kos 88
23:54
Fredo
23:33
Henryk W.
22:58
marczy
22:57
Wojciech
22:42
Admin
22:39
Ty-Krys
22:27
wigi
22:10
kubawsw
22:03
Jawi63
21:49
rolkarz
21:46
Rehabilitant
21:44
entony52
21:38
valdano73
21:36
|    Redakcja     |     Reklama     |     Regulamin     |